هدف بیت کوین چیست؟

در جواب این سوال می‌توان گفت، ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۸ با انتشار وایت پیپر بیت کوین بیان می‌کند مشکل تمام ارزهای فیات در این است که افراد برای استفاده از آنها باید به بانک‌های مرکزی اعتماد کنند؛ اما تاریخچه عملکرد بانک‌ها نشان می‌دهد که اعتماد به آنها نتیجه خوبی نداشته و همواره باعث شده است ارزش پول کاهش پیدا کند. در واقع هدف اصلی از ایجاد بیت کوین فراهم کردن روشی برای انتقال پول از طریق اینترنت بدون نیاز به کنترل توسط نهاد واسطه و حفظ ارزش پول بوده است.

پیش از اینکه هدف بیت کوین را مورد بررسی قرار دهیم، باید با چیستی و نحوه کار آن آشنا شویم. به عبارت ساده بیت کوین یک ارز دیجیتال و شبکه همتا‌به‌همتا (P2P) است. این شبکه بلاکچینی بدون نیاز به هرگونه کنترل مرکزی یا نظارت بانک‌ها و دولت‌ها عمل می‌کند و تراکنش‌ها در آن توسط کاربران انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بیت کوین عرضه محدود آن است. عرضه کل بیت کوین ۲۱ میلیون عدد است. کوین‌های جدید با فراید ماینینگ استخراج و به‌عنوان پاداش به ماینرها داده می‌شود.

هدف بیتکوین چیست؟

ساتوشی در زمان استخراج اولین بلاک بیت کوین، این پیام The Times 03/Jan/2009 Chancellor on brink of second bailout for banks را در آن ثبت کرد. این پیام به خبر روزنامه تایمز اشاره داشت که ۶ روز پیش از تولید نخستین بلاک بیت کوین، منتشر شده بود. در خبر منتشر‌شده در نیویورک تایمز بیان شده بود که نماینده ولیعهد انگلستان در پارلمان این کشور برای دومین بار تصمیم به تزریق پول برای رفع بحران مالی این کشور گرفته است. در ادامه اهداف بیت کوین رو بررسی می‌کنیم.

۱. حذف واسطه‌ها

می‌توان گفت اولین هدف بیت کوین نشان دادن ناکارآمدی بانک‌های مرکزی است که می‌توانند به راحتی پول چاپ کنند و باعث تورم و از دست رفتن ارزش دارایی‌های افراد شوند. همچنین از آنجایی که بیت کوین توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل نمی‌شود، عملا آنها امکان دسترسی به تراکنش‌های بیت کوین و بلوکه کردن آنها را ندارند. بنابراین بسیاری از اقدامات مانند تحریم‌ها که دولت‌ها با استفاده از آنها سعی در کنترل افراد دارند، امکان‌پذیر نخواهد بود.

۲. انتقال ارزش

یکی دیگر از اهداف بیت کوین تبدیل شدن به روشی همتا به همتا برای انتقال پول است. در واقع قرار بود که بیت کوین به عنوان اولین پول الکترونیکی و یک سیستم پرداخت جایگزین ناشناس باشد و نیاز به دخالت شخص ثالث را از بین ببرد. بیش از یک دهه از ایجاد شبکه بیت کوین می‌گذرد و موضوع قابل بحث این است که آیا بیت کوین توانسته به هدف اولیه خود دست پیدا کند؟
شبکه بیت کوین همچنان از مشکلاتی مقیاس‌پذیری و کارمزدهای بالای تراکنش رنج می‌برد و به همین دلیل بسیاری از افراد بر این باورند که بیت کوین بیشتر یک روش ذخیره ارزش است تا یک جایگزین برای پول نقد. شبکه بیت کوین در حال حاضر نمی‌تواند بیش از هفت تراکنش را در ثانیه پردازش کند. این در حالیست که شبکه ویزا کارت می‌تواند بیش از ۲۴,۰۰۰ تراکنش را در ثانیه پردازش کند. به همین دلیل تبدیل شدن بیت کوین به یک روش پرداخت جهانی در حال حاضر ممکن نیست.

۳. حفظ ارزش

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، به طور کلی ۲۱ میلیون واحد بیت کوین وجود خواهد داشت. از آنجایی که ارزش یک دارایی نسبت مستقیم با کمیابی آن دارد، انتظار می‌رود قیمت بیت کوین در آینده افزایش چشم‌گیری پیدا کند. بنابراین می‌توان گفت بیت کوین علاوه‌بر اینکه می‌تواند روشی برای پرداخت باشد، همزمان می‌تواند برای حفظ ارزش مورد استفاده قرار بگیرد.
در حال حاضر طلا محبوب‌ترین روش برای حفظ ارزش است. بسیاری از افراد بیت کوین را نوعی طلای دیجیتال می‌دانند. نکته قابل توجه درباره این دو دارایی، همبستگی قیمتی آنها است. با نگاهی به تاریخچه قیمت بیت کوین، می‌توان استدلال کرد که اولین ارز دیجیتال جهان عملکرد خوبی برای ذخیره ارزش داشته است.
قیمت بیت کوین در ابتدا کمتر از ۱ دلار بود و از زمان پیدایش هر سال به آرامی ارزش آن افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۰ قیمت بیت کوین نتوانست حتی به یک دلار برسد. در سال ۲۰۱۳ قیمت BTC به ۲۲۰ دلار افزایش یافت و تا سال ۲۰۱۷ خود را به سطح ۲۰,۰۰۰ دلار رساند و در سال ۲۰۲۱ قیمت آن به بیش از ۶۴,۰۰۰ دلار رسید. قیمت فعلی بیت کوین (۳ بهمن ۱۴۰۱) در محدوده ۲۳,۰۰۰ دلار است.

۴. تغییر در سیاست‌های پولی

بیت کوین با فراهم کردن یک سیستم پرداخت مالی جدید بدون نیاز به سیستم‌های بانکی در دنیا به تمامی افراد اجازه می‌دهد با ایفای نقش در این شبکه از یک برابری نسبی برخوردار شوند. به عبارت ساده‌تر شبکه بیت کوین تمرکز قدرت و ثروت را از افراد ثروتمند می‌گیرد و به تمامی افراد اجازه می‌دهد در توزیع ثروت مشارکت داشته باشند.
در حال حاضر دلار آمریکا در سراسر جهان به عنوان قدرتمند‌ترین ارز مبادلاتی شناخته می‌شود. به همین دلیل سیاست‌های مختلف ایالات متحده تاثیر مستقیمی بر اقتصاد سایر کشورها خواهد داشت؛ اما با استفاده از بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال می‌توان شکل سنتی اقتصاد و پول را تغییر داد. به عبارت ساده‌تر با جایگزین شدن بیت کوین به جای دلار، تصمیمات اقتصادی یک کشور بر تمامی کشورها تاثیر‌گذار نخواهد بود.

۵. استفاده در معاملات جهانی

علیرغم نوسانات مداوم بیت کوین، می‌توان از آن برای انجام مبادلات جهانی استفاده کرد. از آنجایی که برای نگهداری بیت کوین فقط به یک ولت نیاز است و می‌توان آن را در ۷ روز هفته و به صورت شبانه روزی انتقال داد، استفاده از بیت کوین یکی از آسان‌ترین روش‌ها برای انتقال پول در جهان است. دارندگان بیت کوین برای استفاده از آن نیازی به حساب بانکی یا شخص ثالث کنترل‌کننده ندارند. بازرگانان می‌توانند به‌سادگی معاملات خود را با پرداخت کمترین کارمزد به انجام برسانند.

۶. استفاده در مبادلات روزمره

در حال حاضر کاربران می‌توانند با استفاده از BTC از بسیاری از سایت‌های مختلف کالاها و خدمات مورد نیاز خود را خریداری کنند. همچنین می‌توانند در بسیاری از کشورها با استفاده از بیت کوین از مشاغل محلی خرید‌های خود را به انجام برسانند. همچنین بسیاری از کشورهای جهان در حال قانون‌گذاری بازار رمزارزها برای تبدیل شدن به یک روش پرداخت هستند. به عنوان مثال کشور السالوادور اولین کشوری بود که در سپتامبر ۲۰۲۱ بیت کوین را به عنوان پول قانونی به رسمیت شناخت. رئیس جمهور این کشور معتقد است که بیت کوین به ۷۰ درصد مردم السالوادور که دسترسی به بانکداری مناسب ندارند، کمک خواهد کرد.

۷. سهولت در ذخیره‌سازی

یکی از ویژگی‌های مهم بیت کوین سهولت نگهداری از آن است. تمامی کالاهای ارزشمند مانند طلا، جواهرات و غیره را باید به صورت فیزیکی نگهداری کرد؛ اما بیت کوین را می‌توان در یک کیف پول ذخیره کرد و در صورت نیاز فقط با در دست داشتن کلید خصوصی کیف پول، بدون محدودیت در سراسر جهان مورد استفاده قرار داد.

جمع بندی

هدف اصلی بیت کوین فراهم کردن بستری برای انجام معاملات شفاف و بدون نیاز به شخص ثالث است؛ اما با گذشت زمان بیت کوین به وسیله‌ای برای حفظ ارزش پول تبدیل شد. یکی از ويژگی‌های بیت کوین در این است که تعداد آن محدود است و هیچ نهادی نمی‌تواند بیت کوین بیشتری چاپ کند؛ اما مقدار محدود آن می‌تواند باعث شود که میلیون‌ها نفر نتوانند یک واحد از آن را نگهداری کنند. این مساله باعث می‌شود بیت کوین از یکی از اهداف اصلی خود که برقراری عدالت در نحوه توزیع ثروت است، بازبماند.